Η Κάρμεν του Μεριμέ είναι μια Τσιγγάνα, φύση ελεύθερη και ανυπότακτη, με άγρια ομορφιά και φλογερό ταμπεραμέντο· είναι πάνω απ όλα μια μοιραία γυναίκα. Τη χαρακτηρίζει το σύμβολο της αιώνιας θηλυκότητας περισσότερο από κάθε άλλη φανταστική ηρωίδα. Άτομο εκρηκτικά ερωτικό, που δίνεται με όλη του την ψυχή. Η προσωπικότητά της δεν μπορεί να ενταχθεί μέσα στα πλαίσια του καλού και του κακού, είναι κάτι πέρα από αυτό. Πότε παρουσιάζει την εικόνα της κυνικής γυναίκας και πότε του αθώου κοριτσιού. Η αγάπη της, όμως, δεν παύει ποτέ να είναι ολοκληρωτικά και πολλές φορές ολέθρια. Ζει με πάθος την κάθε στιγμή, χωρίς να έχει ηθικούς φραγμούς σε τίποτα.