«ΠΕΕΡ ΓΚΥΝΤ» του Χένρικ Ίψεν

Μετάφραση-διασκευή: Γιώργος Ξενίας

ΘΕΑΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Παρασκευή 15 Νοεμβρίου, στις 21.00

To Kρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει την παράσταση «Πέερ Γκυντ» του Χένρικ Ίψεν, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη, στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. ‘Εναρξη: Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2013, στις 21.00.
Ένα ονειρικό παραμύθι για μεγάλους.

Λίγα λόγια για το έργο

Το αριστουργηματικό δραματικό ποίημα, που ο Ίψεν έγραψε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ιταλία το 1867, με αφορμή ένα παλιό νορβηγικό λαϊκό παραμύθι. Ο κεντρικός ήρωας, ο Πέερ Γκυντ, ονειροπόλος και ιδεαλιστής, ως ένας άλλος Δον Κιχώτης, με όπλα την αστείρευτη φαντασία του και το όνειρό του για έναν ιδανικό κόσμο, μας ταξιδεύει σε έναν κόσμο ονειρικής περιπέτειας. O Πέερ Γκυντ είναι ένα όνειρο και συνάμα μια θεατρική φαντασία, ένα έργο που ζητάει παραστάσεις μεγάλης εικαστικότητας και μουσικότητας. Ένα ονειρικό ποίημα, όπου το θέατρο αποκαλύπτει τους μαγικούς μηχανισμούς του και μας οδηγεί σε ένα ταξίδι, μυητικό, στη σοφία της ζωής.

Ο Πέερ Γκυντ ανεβαίνει για πρώτη φορά στο ΚΘΒΕ. (Το 2007 είχε φιλοξενηθεί η παράσταση του Μπερλίνερ Ανσάμπλ, σε σκηνοθεσία Πέτερ Ζάντεκ, στο πλαίσιο του 11ου Ευρωπαϊκού Θεάτρου).

Σημείωμα σκηνοθέτη
Πέερ Γκυντ
Ένα επικό έργο σταθμός. Ένα ορόσημο. Ένας αριστουργηματικός γρίφος της θεατρικής λογοτεχνίας που αναζητά παραστάσεις που επιχειρούν να δώσουν λύσεις στα πάμπολλα ζητήματα που θέτει. Ζητήματα ερμηνείας και υποκριτικών επιλογών, σκηνικής πραγμάτωσης της φαντασίας και του ονείρου, φιλοσοφικής προσέγγισης.

Ποια μπορεί να είναι η ερμηνευτική γραμμή σε έναν ρόλο σαν του Πέερ Γκυντ που παρουσιάζεται σε τέσσερις διαφορετικές ηλικίες; Τι λύση μπορεί να δοθεί στην παρουσίαση σκηνών καταιγίδας, ναυαγίων, καλπασμών μέσα στην έρημο και γενικότερα στα τοπία ενός φανταστικού ταξιδιού στα πέρατα της γης; Πώς δίνονται τα κλειδιά για την αποκρυπτογράφηση αυτής της υπέροχης ιστορίας του αγοριού που ανδρώνεται και ωριμάζει μέσα από πλήθος δοκιμασιών;

Στην παράστασή μας αποφασίσαμε να μοιράσουμε τον ρόλο του Πέερ Γκυντ σε τέσσερις διαφορετικούς ηθοποιούς που προσεγγίζουν τα διαφορετικά στάδια και τις διαφορετικές ηλικίες του ήρωα επιχειρώντας συνάμα να εντοπίσουμε αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά που θα δώσουν το στίγμα της συνέχειας και τον ενιαίο πυρήνα στον χαρακτήρα. Την ίδια στιγμή με το μοίρασμα του ρόλου σε τέσσερις ηθοποιούς αποδομείται ο κεντρικός ήρωας και παραπέμπει περισσότερο στις περιπέτειες και τις δοκιμασίες μιας κοινωνικής ομάδας ή μιας συλλογικότητας ή ενός κατακερματισμένου «εγώ». Η έννοια της έρευνας για την ηθική του ατόμου και των ορίων της ελευθερίας του, αρχίζει να αποκτά ένα διαφορετικό νόημα.

Στη σκηνή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, με χειρονακτικό πάθος θα έλεγα, προσπαθούμε να αποκαλύψουμε τους θεατρικούς μηχανισμούς παραγωγής και πραγμάτωσης της φαντασίας. Εδώ τεχνικές, δάνεια του Μπρεχτικού θεάτρου και της αφηγηματικότητας, φαίνεται να προσφέρουν λύσεις. Η ίδια η μορφολογία του παραμυθιού, τίθεται στην υπηρεσία του βαθύτερου μέρους της ψυχής. Και ο ίδιος ο μύθος; Η ιστορία; Εξακολουθεί να έχει ανάγκη ο σύγχρονος θεατής από αυτήν τη συνεχή και περιπετειώδη παράθεση δοκιμασιών που οδηγούν τον ήρωα από την αθωότητα στην αντιμετώπιση ηθικών κανόνων, στο ξεπέρασμά τους, στη συνάντηση με το κακό μέχρι την τελική ωρίμανση και επιλογή;

Πιστεύουμε πως το εσωτερικό ταξίδι στη διάρκεια της ζωής, ο χρόνος που περνάει, η προετοιμασία για το επέκεινα, μαζί με την προσπάθεια ανακάλυψης του εσώτερου εαυτού, αποτελεί διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου. Ανάγκη που οδηγεί τον Πέερ Γκυντ σε μια μυητική πορεία. Ο Ίψεν με ένα ποιητικό έργο «μήτρα», οικουμενικό, γεμάτο μύθους, αρχαϊκό αλλά και σύγχρονο, ορίζει το ταξίδι άλλοτε με όρους φιλοσοφικούς και άλλοτε με όρους παιγνιώδεις και ονειρικής προσέγγισης.

Εμείς προσπαθούμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα στα πολλαπλά επίπεδα, χωρίς να ξεχνάμε τη βαθειά μυσταγωγική παιδεία ψυχής που προσφέρει το Θέατρο.

Γιάννης Μαργαρίτης